Leica M9 TEST

Leica M9 Test





Zacznę od końca. Aparat mam w testach prawie od trzech tygodni i jestem nim naprawdę oczarowany. W końcu pełna matryca i możliwość korzystania ze wszystkich obiektywów. Szczególnie cieszę się z możliwości stosowania „naleśników”, takich jak np. 35/2 wersja 4, który czyni aparat malutkim i „kieszonkowym”.




Jakość obrazu, który otrzymujemy, moim zdaniem, jest zdecydowanie najlepsza ze wszystkich małoobrazkowych aparatów cyfrowych na rynku, pozostawiając daleko ewentualnych konkurentów za sobą. Plastyka obrazu, kolorystyka, niskie szumy, szeroki wachlarz zastosowania, cichość pracy, mały ciężar i wymiary – to wszystko składa się na wyjątkowość aparatu którym jest Leica M9.
Codziennie starałem się bywać w różnych warunkach, aby stawiać ekstremalne wyzwania aparatowi. Zacząłem od zdjęć w Pałacu Młodzieży mieszczącym się w Pałacu Kultury i Nauki, gdzie podchodziłem do rodziców oczekujących na swoje pociechy i na pustych i cichych korytarzach i z odległości 2-3 metrów robiłem im bezgłośnie i niepostrzeżenie zdjęcia.



Podobnym wyzwaniem były centra handlowe naszpikowane kamerami, ochroniarzami, ekspedientami, gdzie udawało mi się nadal niepostrzeżenie fotografować,



jak również Dworzec Centralny,




czy nawet lotnisko, gdzie każdy z fotografów, poprzez policję, postrzegany jest jako potencjalny terrorysta.




Próbowałem również drugiej granicy ekstremum, a więc zdjęć stricte komercyjnych, takich jak impreza mikołajkowa,



czy wręcz newsów i dziennikarstwa fotografując prezydenta w Belwederze





czy Pierwszą Damę w Pałacu Prezydenckim.







Jestem na prawdę bardzo miło zaskoczony aparatem. Fotografuje się nim dokładnie jak „starym dobrym analogiem” a zdjęcia z niego otrzymywane, jak już wyżej pisałem, swoją jakością, daleko przewyższają zdjęcia otrzymywane z innych dostępnych na rynku aparatów cyfrowych (moim zdaniem).
Jedyną rzeczą do której mógłbym się przyczepić, to dość długi czas ładowania baterii ( w dwóch testach równo 2,5 godziny), przydatną byłaby też możliwość funkcji samoczyszczenia matrycy. Więcej minusów nie odnotowałem.

Czytałem opinie osób, które testowały wcześniej ten aparat i szczerze mówiąc dziwie się bardzo niektórym wypowiedziom. Myślę, że dobrze byłoby aby testy aparatów tego typu przeprowadzały osoby posługujące się systemem dalmierzowym, lub choćby lunetkowym, na co dzień. Mógłbym długo wymieniać przytaczane „zarzuty”, np. braku stabilizacji, która przecież niszczy rozdzielczość a więc jakość obrazu, braku auto-fokusa, dzięki waśnie czemu osoba umiejąca się posługiwać tym systemem może natychmiast wykonywać zdjęcie nie czekając aż AF zadziała, czy braku gripa, którego na całe szczęście niema i dzięki czemu aparat jest malutki, ale jeśli ktoś chce, może sobie go zamontować, bo są przecież dostępne w ofercie jako opcja.
Albo zarzuty dotyczące trudności obsługi..... Przecież sam aparat nie różni się niczym od strony obsługi od eMek analogowych. Spójżmy:


Stara Leica Elliotta Erwitta




i Leici Michalela Kambera, wsród nich, niczym się nie różniąca M8




A jeśli H.C. Bresson, E. Erwitt, A.Webb, D.A. Harvey i wielu innych czołowych, światowych, fotografów wybrało to narzędzie do pracy, to moim zdaniem, problem leży nie w trudności obsługi aparatu a w braku umiejętności fotografowania osób testujących go, które przyzwyczaiły do fotografowania uprzednio włączając funkcję „ładne zdjęcie” której tutaj nie ma. Taką funkcją możemy wykonać zdjęcie poprawne. Poprawne, ale nie niepowtarzalne, osobiste, niesamowite. Nam, nie zależy na tych poprawnych. Te dziś każdy potrafi „sam” zrobić używając którejś tam z automatycznych funkcji któregoś z aparatów cyfrowych. Nawet „małpki”, czy ostatnio telefonu komórkowego. Nam jednak zależy na tych niepowtarzalnych zdjęciach, do których właśnie ten aparat został ok. 100 lat temu zaprojektowany. I dziś, z symbolem M9, używając jako materiału światłoczułego matrycy, wykonuje zdjęcia w podobnej technice pracy.
Nie porównujmy aparatów tego systemu też z lustrzankami, które było nie było, większość z uznanych fotografów z powodów wielu ograniczeń jednak odrzuciło i które maja i zawsze miały, większe zastosowanie w dziennikarstwie, gdzie nastawieni jesteśmy na informację, ilość i wybieractwo a nie na jakość i niepowtarzalność.

Jeden z moich ulubieńców, David Alan Harvey, mówi w jednej z książek: „Nie mam nic przeciwko nowinkom technicznym, ale tylko wtedy kiedy mi są na rękę. Nie muszę się martwić czy nastawiłem właściwy tryb pracy i jaki guzik mam przycisnąć. Staram się nie być natrętnym, garbię się żeby ukryć wzrost, i podchodzę jak najbliżej. Elementem tej taktyki jest sprzęt Leici”. „D. A. Harvey nawiązuje do stylu H.C. Bressona, który opowiadał się za postawą minimalistyczną i wierzył w ćwiczenie oka rozwijające zdolność uchwycenia decydującego momentu” – jak pisze NG w „Szkole Fotografowania”. A ja pod tym się tylko mogę podpisać obiema rękami. Sam odbyłem podróż poprzez wiele systemów i marek i świadomie wybrałem kiedyś Leice. Dziś, fotografując Leica M9, mam wrażenie jakbym pracował swoją starą, dobrą Leicą MP.

Poniżej prezentuję parę z ulubionych zdjęć wykonanych w trakcie testów aparatem Leica M9










Leica M9 daje fantastyczny obraz, nieosiągalny, moim zdaniem, dla innych cyfrowych aparatów małoobrazkowych. A system Leica M pozwala na wykonywanie zdjęć, których nie da wykonać się lustrzanką obarczoną swoimi licznymi wadami.

Leicą M8 fotografowałem przez ponad rok i spisałem sobie kiedyś rzeczy, które mi się nie podobały. M9 to jednak zupełnie inny aparat, pomimo zewnętrznego podobieństwa. Wiele spraw poprawiono. Chciałbym tu o nich napisać.

- M9 ma trochę mniejsza ramkę przy 35 mm w stosunku do ramek z analogów 0,72
- bateria jest ta sama, mogłaby mieć lepsze osiągi, z drugiej strony, z autopsji wiem, że 3, max 4 baterie starczą na pracę całodniowa. Szkoda tylko ze ładowarka nie ma opcji ładowania kilku baterii na raz. Przy 2,5 godzinnym czasie ładowania, znaczyłoby, że fotograf w nocy musi nastawiać sobie budzik, by mieć naładowany komplet na następny dzień pracy. Ładowarka z dwoma wyjściami załatwiłaby sprawę
- ze stendbajem sprawa się nie poprawiła, ale można ten problem ominąć wyłączając go. Z tym, że w takim układzie, jak wyżej już pisałem, musimy mieć z 3 baterie na dzień pracy
- bufor pamięci faktycznie jest słaby ale i focąc na kliszy tez nie raz 3-4 klatki szybko trzeba naciągnąć. Więc analogicznie czas pracy bufora jest podobny do pracy analoga
- nie wiem z jakich powodów, ale flesh dalej czasami nie wyzwala
- automatyki bieli nie sprawdzałem, ponieważ grzebanie w kelvinach czy wyciąganie kolorów z DNG, jest moim zdaniem nieporozumieniem. Nie stosowałem filtrów konwersyjnych w fotografii analogowej więc i w cyfrze mam 5500 Kelvinów nastawione na stale. Ten temat więc pomijam
- w opcjach, zdaje się, można wyłączyć teraz zdjęcia z opóźnionym wyzwoleniem, wiec lekko chodzący przełącznik w niczym nam już nie zagraża
- samowłączające się odszumianie na dłuższych czasach, jak to było w M8, mi się nie włączało i szybkość pracy przestała być problemem
- M8 w porównaniu do Canona 5 d mocno szumiała, teraz M9 porównywałem do Marka IIN i Leica o dobra przysłonę wygrała w teście. Tu wielka poprawa!!
- migawka chodzi dużo ciszej i nie odczuwa się wstrząsu tak jak w M8
- fajne poczucie oryginalności w porównaniu z M8. M9 robi wrażenie MP
- 80 ISO rządzi! To niskie ISO? Wcale nie. Wspomnijmy niepokonaną Velvię 50
- no i w końcu FF. Ja jestem w sumie przeciwnikiem w cyfrach pełno klatkowej matrycy, bo fotografując ekwiwalentem 35 mm tzn. 28mm, po cropie, mam większą głębię ostrości, która dla mnie jest bardzo ważna. Z tego powodu kiedyś przesiadłem się z Canona 5d i 35/1,4, bo pomimo świetności i aparatu i obiektywu, o niebo lepszy obraz miałem z Marka IIN i 28/1,8. Mark IIN, po cropie, dawał bez porównania lepszy, ostrzejszy, również po rogach, na każdej przysłonie obraz, niż d5 z osławioną 35/1,4. Jednak z Leicą jest inny problem. Żeby fotografować 35 mm z cropem musimy wkręcić 28mm, które są nieporównywalnie większe od „naleśników” 35 mm. Wiec dopóki Leica nie wypuści malutkiej 28/2 to FF jest jedynym rozwiązaniem. No i pamiętajmy że crop wycina winietę i psuje plastykę, co mi osobiście bardzo się nie podoba. Winieta dodaje moim zdaniem fotografii uroku. No i tu rozumiem bolączkę osób kadrujących zdjęcia, choć słyszałem, że Photo Shop i na to ma rady. Podobno winietę można dodać. Nie wiem, nie znam się, obróbka cyfrowa zdjęć dla mnie jest nie akceptowalna i nie miałem potrzeby zgłębiać tej wiedzy. Pamiętajmy też że pomimo że crop poprawia nam głębię ostrości, na której zależy mi w szeroko pojętym „reportażu”, to jednak psuje bardzo plastykę obrazu. I o ile wcześniej cyfry traktowałem po macoszemu, bo używałem ich tylko i wyłącznie do komercji, gdzie nikt nie zwracał uwagi na tak trywialne sprawy jak jakość a więc również i mi na jakości obrazu nie zależało, o tyle M9 jest pierwszym aparatem cyfrowym gdzie FF zaczyna mieć naprawdę sens i można go zaczynać traktować w fotografii na poważnie. Mam nadzieję że Tomasz Tomaszewski nie będzie mi miał za złe, jak napiszę, że w naszej prywatnej rozmowie, był też zdania, że plastyka obrazu z M9 przy FF jest powalająca

Niestety do tej pory nie miałem okazji fotografować przy pełnym słońcu. A ja osobiście tylko taką fotografię w większości kocham. Bardzo bym chciał zobaczyć jaki obraz uzyskam w kontrastowym świetle w różnych kolorach. Niestety na ten temat, póki co, nic napisać nie mogę. Ale M8 była już naprawdę dobra, wyprzedzała już wtedy wszystkie cyfry, wiec podejrzewam, że M9 może być tylko lepsza.




(Leica M8 + 28/2 ASPH)


Jednakże pomimo zewnętrznego podobieństwa obu cyfrowych eMek, widać dużą różnicę. Aparat w końcu przestał się zacinać, zawieszać i szumieć. No właśnie, „szumieć”.
Ja sam, prywatnie, innych fotografów z tym całym szumem o szumach nie rozumiem. Według mnie, jedyną czułością w kolorowej fotografii do przyjęcia jest ISO 100 i każdy aparat cyfrowy powyżej niej jakoś tam szumi. Z drugiej strony rozumiem, że szalona część fotografów nie miała w większości styczności ze slajdem i fotografując wcześniej dla dzienników na negatywach kolorowych na pewno widzi dużą różnicę w jakości na korzyść fotografii cyfrowej. I tu pedanci tacy jak ja, porównując jakość cyfry do jakości slajdu, będą mieli rację, że ISO 200 to absolutny dopuszczalny max w foto cyfrowym, bo potem już nawet nie tyle co szumy, ale spada również kontrast, wysycenie kolorów, itd. Więc wszelkie doniesienia o aparatach „nie szumiących” na czułościach 32 000 ISO traktują tylko z uśmiechem politowania. Natomiast fotografowie pracujący wczesnej na negatywach kolorowych (gdzie informacja była punktem ciężkości a nie jakość techniczna zdjęcia) pracując na czułości 800 czy 1600 ISO na pewno uzyskają lepszy obraz na wyższych czułościach w fotografii cyfrowej niż na negatywie wysokoczułym. I tu znów raczej chodzi o punkt odniesienia i subiektywne spojrzenie. Może inaczej wygląda to w fotografii BW, ale na niej się kompletnie nie znam i nie chcę się wypowiadać. Wierzę, że tu szumy nie są przeszkodą na wysokich czułościach. Z drugiej strony przecież to jednak „szumy” a nie trixowskie, czy HP5tkowskie ziarno. A jak słyszę, że w pluginach można je cyfrowo naśladować, to mi po prostu ręce opadają . Kiedyś na prezentacji nowej lustrzanki cyfrowej słyszałem jak przedstawiciel firmy odpierał zarzuty mówiąc: „ Tak, to prawda, aparat na wysokich czułościach szumi. Ale te szumy są bardzo ładne!”. To tak jak by mówił: „To prawda, żona mnie zdradza, ale robi to z prawdziwym wdziękiem!”.

W M9 nie ma żadnych problemów z szybkim przeglądaniem zdjęć, powiększaniem ich. Nie wiem co było przyczyna wiecznie brudzącej się matrycy w M8, w M9 nie zaobserwowałem tego problemu, aczkolwiek może za krótko fotografowałem tym aparatem by to stwierdzić.
M9 to duży skok w stosunku do poprzedniego modelu. Specjalnie testowałem ją w ekstremalnych środowiskach. W tych gdzie lustrzanką nie dałoby się cicho i niezauważenie fotografować i w tych gdzie do tej pory miejsca były zarezerwowane wyłącznie dla nowoczesnych fotografów z aparatami wykonującymi ponad 10 klatek na sekundę (znajomy focąc „Taniec z Gwiazdami” potrafił zapełnić w ciągu godziny 16 GB kartę - chyba z 5.000 „zdjęć”), super zoomami i generatorami flesha. Okazało się ze M9 świetnie sobie radzi w świecie newsow i paparazzi. Radzi sobie również świetnie z mrozem. Fotografowałem przy temperaturze –17 stopni i nie zaobserwowałem żadnych problemów z aparatem ani z
bateriami.





Cyfrowa eMka świetnie też radzi sobie w kurzu, błocie, wilgoci, ale to już wiem z doświadczeń wyniesionych z okresu kiedy jeszcze M8 fotografowałem temat „offroudowy” dla NatGeo, tkwiąc zanurzony godzinami po pierś w mule i wodzie próbując ująć w kadrze wyławiane z błota samochody terenowe.





(3 powyższe zdjęcia z aparatu Leica M8 + 28/2 ASPH)

Osoby z którymi rozmawiałem prywatnie i które znają moje „radykalne” podejście do fotografii jako takiej, dziwią się, że tak wychwalam Leicę M9. Chciałbym wyraźnie podkreślić, że ja dokonuję tutaj swoich spostrzeżeń w kontekście fotografii cyfrowej a nie fotografii jako takiej. Zupełnie innym zagadnieniem jest czy fotografować cyfrą, czy dalej analogiem. Ja osobiście, zdecydowanie wole fotografię analogową, choćby ze względu na filozofie samej fotografii. Nie widzę żadnych korzyści z przejścia ze slajdu na obraz cyfrowy. Wręcz odwrotnie. I póki Leica MP będzie produkowana a slajd dostępny w sprzedaży, nie widzę powodów bym miał się przesiadać na cyfrę. Ale to moje subiektywne zdanie i nikogo do niego nie pragnę przekonywać. Nie przeczę, że miłym jest zrzucić zdjęcia po powrocie do domu na kompa, nie musząc ich wołać, ciąć, skanować i oprawiać. Jednak jakość obrazu rzuconego ze slajdu na ścianę wynagradza w pełni cały wysiłek. Albo odbitka BW na barycie czy bromie. To jak żaglówka i motorówka. Dwa inne światy i w innych kontekstach trzeba o nich mówić. Jednak to już zupełnie inny temat i zagadnienie. Powyższa analiza dotyczy z zupełnie innej dyscypliny. Nie rozstrzygam tu wyższości jednej fotografii nad drugą. Dokonuje analizy pracy, możliwości zastosowania, pozyskiwania obrazu aparatem cyfrowym Leica M9, który moim subiektywnym zdaniem, bije na głowę wszystkie znane mi dotąd cyfry i który dokonał potężnej ewolucji w stosunku do poprzedniego modelu.
Szczerze mówiąc, nie bardzo wiem co można byłoby ulepszyć jeszcze w tym aparacie. Ilość pixeli? Nie, ten obraz można już spokojnie drukować w wystawowym formacie. Szumy? Też nie. 80 ISO jest powalające a dla pasjonatów wysokich czułości aparat nie szumi w porównaniu do innych lustrzanek, jak kiedyś jego poprzednik. 160 ISO jest też doskonałe. A i 800 czy 1600 ISO, jak widać na załączonych przeze mnie zdjęciach, jest jak najbardziej akceptowalne. Może wyjście ze stendbaju, żywotność baterii, szybkość ładowania. Ale i to dałoby się ominąć gdyby ładowarka miała wyjścia na dwie baterie. Naprawdę super udany aparat. Co więcej nie ma konkurenta. Ani w systemie dalmierzowo-lunetkowym, ani w jakości obrazu jako takim. Oczywiście w świecie cyfry ;)

Bardzo ciekaw jestem modelu X1, który jedynie jako egzemplarz pokazowy miałem w ręku, wiec nie będę o nim pisał nic ponad to, że zrobił na mnie fantastyczne wrażenie. Malutki, leciutki, taniutki..... Poczekam, aż dane mi będzie go przetestować.

Na koniec, tak jak w przypadku analizy M8, podkreślam, ze nie jestem fachowcem i wszelkie przemyślenia zawarte w tekście są moimi prywatnymi, subiektywnymi spostrzeżeniami, którymi dzielę się z osobami, które chciałyby poznać moje zdanie. Na co dzień wykonuję zdjęcia Leica MP, na slajdzie, Velvi, od paru ładnych lat, i porównuje te aparaty jako użytkownik. Nie znam się na zawiłościach technicznych. Opisuje aparat jako konsument a nie naukowiec. Pstrykam i patrzę co wyszło. Porównuje obsługę. Osobisty fotograf prezydenta zadał mi sakramentalne pytanie: „Ile to to ma pixeli?”.
Nie wiem. Pojęcia nie mam. Nigdy mnie to nie interesowało. Ale wydruki 90 cm w podstawie wychodzą naprawdę świetnie.
I to jest dla mnie ważne.

Konkluzja Nr1
Leica M9, moim zdaniem, jest bezapelacyjnie najlepszym ze wszystkich cyfrowych aparatów na rynku.

Konkluzja Nr2
Jako radykał, póki co, pozostanę jeszcze przy slajdzie fotografując dalej Leica MP ;)





piotr koszczyński
warszawa 24.12.09

PS. Zdjęcia z Belwederu i Pałacu Prezydenckiego poddałem tu obróbce balansu bieli (czego normalnie nie robię) żeby nie zarzucano, że aparat wykonuje złe "newsowo" zdjęcia. Jak widać bez lampy i generatora flesha też się da.